بازار قراردادهای آتی

بازار قراردادهای آتی یکی از بخش­های بورس کالا است. در این بازار، قراردادهای آتی با سررسید مشخص جهت خرید یا فروش یک کالا (زعفران، زیره، پسته و…) با قیمت توافق شده انجام می­شود. از مزیت­ های این بازار می­توان به دو طرفه بودن آن اشاره کرد. در بازار دوطرفه شما می­توانید هم از روند صعودی و هم از روند نزولی سود کسب کنید. البته لازم به ذکر است فعالیت در این بازار نیازمند دانش کافی اعم از تحلیل تکنیکال به صورت حرفه ­ای و داشتن اطلاعات کافی از قوانین و مقررات این بازار است.

بیشتر بخوانید : انواع بورس در ایران

چگونه وارد بازار قراردادهای آتی شویم؟

برای فعالیت در بازار آتی لازم است با مراجعه به یکی از کارگزاری­  های رسمی به همراه مدارک جهت ثبت نام اقدام کنید. در بانکی که کارگزار به شما معرفی می­کند افتتاح حساب انجام می­دهید و پس از دریافت کد آتی از کارگزار می­توانید وارد پنل معاملاتی خود شده و شروع به انجام معامله کنید.

سررسید در بازار قراردادهای آتی

آخرین روز معاملاتی که در مشخصات هر قرارداد درج شده است برای تعیین تکلیف قرارداد یعنی بسته شدن یا تحویل کالا است. این تاریخ توسط بورس تعیین می­شود. هر سررسید با یک نماد مشخص در تابلو نشان داده می­شود. نماد معاملاتی متشکل از نام کالا، ماه و سال قرارداد است مانند: SAFOR98 که نماد زعفران با سررسید اردیبهشت 98 است.

موقعیت تعهدی

هرگاه معامله­ گر اقدام به خرید در بازار قرارداد آتی نماید، خود را ملزم به خرید کالا در سررسید مشخص شده در قرارداد کرده است به صورتی که اگر این موقعیت را تا سررسید نگه دارد موظف به پرداخت وجه و دریافت کالا می­شود. از سوی دیگر هرگاه معامله­ گر اقدام به فروش قرارداد آتی کند خود را ملزم به تحویل کالا در آینده کرده است و اگر این موقعیت را تا زمان سررسید باز نگه دارد موظف است کالا را تحویل دهد.

وجه تضمین در بازار قراردادهای آتی

وجه تضمین پولی است که برای اخذ موقعیت تعهدی (خرید یا فروش) نزد بورس یا اتاق پایاپای تودیع می­کنند. وجه تضمین برای هرقرارداد و هر کالا متفاوت و متغیر است. هرگاه میزان زیان معاملات از حد مجاز آن یعنی 30 درصد وجه تضمین اولیه بیشتر شده و اخطاریه افزایش وجه تضمین اولیه صادر شود، به این وضعیت اصطلاحا مارجین کال گفته می­شود.

فردی که در این وضعیت قرار می_­­­گیرد، لازم است حداکثر یک ساعت پس از شروع معاملات در روز کاری بعد وجه تضمین خود را افزایش دهد و یا به تعداد لازم موقعیت­های خود را ببندد. در غیر این صورت کارگزار موظف است موقعیت­های وی را به اندازه ­ای که از وجه تضمین اولیه کمتر نباشد ببند.  همچنین اگر به دلیل وجود صف خرید یا صف فروش کارگزار نتواند موقعیت­های او را ببندد، بازار جبرانی برای بستن موقعیت­ های افراد مارجین شده تشکیل می­شود.

بیشتر بخوانید : اوراق اختیار معامله چیست ؟

بازار جبرانی

بازار جبرانی شامل 6 دوره ده دقیقه­ ای است که به صورت دوره حراج تک قیمتی با یک دوره پیش گشایش و یک دوره حراج است. در ابتدای هر دوره حراج تک قیمتی، قراردادهای مشتریان بدهکار بر اساس لیستی که بورس اعلام می­کند، به ترتیب اولویت زمانی باز کردن موقعیت تعهدی، با قیمت حداقل مجاز دامنه نوسان قیمت آن دوره در سامانه معاملاتی قرار می­گیرد. در صورتی که در پایان هر دوره، تمام یا قسمتی از سفارشات مشتریان معامله نگردد دوره حراج بعدی شروع می­شود.

کلام آخر

هدف از ایجاد بازار قراردادهای آتی پوشش ریسک ناشی از نوسانات قیمت است. مهم ترین مزیت این بازار دوطرفه بودن آن است که برای معامله گران این امکان را فراهم می­کند که هم در روند صعودی و هم در روند نزولی سود کسب کنند. همچنین وجود اهرم در معاملات به صورتی که می­توان با پرداخت تنها بخش کمی از مبلغ قرار داد بر روی کل قرارداد سرمایه گذاری کنند.